Przed podjęciem ostatecznej decyzji o rozpoczęciu działalności, ważne jest wcześniejsze sprawdzenie franczyzodawcy. Większość firm franczyzowych działa zgodnie z zasadami etyki biznesowej, poświęcając wiele czasu i uwagi na pracę, która pomaga ich franczyzobiorcom w osiągnięciu coraz większych zysków.

Jednak niektóre firmy mogą okazać się mniej nakierowane na sukces biorcy. Nawet wśród najlepszych firm nie wszystkie są w stanie zapewnić jednakowy poziom wsparcia dla swoich franczyzobiorców. W rezultacie jedną z najważniejszych kwestii dla potencjalnego inwestora franczyzowego jest sprawdzenie dawcy licencji tak szczegółowo, jak tylko jest to możliwe. Można wyróżnić pięć kluczowych etapów, które powinno zawierać zbieranie informacji o franczyzodawcy:

• spotkanie i rozmowa z franczyzodawcą,
• wnikliwa analiza wszystkich dokumentów dotyczących prowadzenia działalności franczyzowej,
• rozmowy, dyskusje, wymiany poglądów franczyzobiorcami tej sieci,
• rozmowy z byłymi franczyzobiorcami, którzy z jakiś powodów odeszli z sieci
• sprawdzenie we właściwych (stowarzyszenia biorców, dawców itp.) czy nie było zastrzeżeń lub skarg pod adresem franczyzodawcę.

 

Spotkanie z franczyzodawcą

Większość programów rekrutacji nowych biorców umożliwia potencjalnym kandydatom na franczyzobiorcę, spotkanie z właścicielem w siedzibie franczyzodawcy. Jest to bardzo dobry sposób, aby u samego źródła zdobyć informacje o interesującym nas systemie. Kandydat na franczyzobiorcę powinien na takim spotkaniu strać się zebrać kolejne informacje, a nie od razu decydować się na zakup franczyzy. Jeśli dojdzie do spotkania warto zaaranżować je w formie indywidualnych rozmów z przedstawicielami kluczowych działów.

Wskazana jest ostrożność kiedy przedstawione prezentacje bazują tylko i wyłącznie na „planach na przyszłość”. Nawet jeśli plany wydają się interesujące i obiecujące, to wciąż nie jest to wystarczający powód by decydować się na zakup akurat tej franczyzy. Większą uwagę należy zwrócić na dotychczasowe osiągnięcia sieci. Zapytaj, co firma jest w stanie ci zaoferować, kiedy dołączysz do systemu.

Analiza dokumentów

W większości krajów, w których franczyza ma już ugruntowaną pozycję rynkową, franczyzodawca zobowiązany jest przez prawo do ujawnienia dokumentów i informacji o firmie i jej działalności. I tak na przykład w Stanach Zjednoczonych ujawnienie jest regulowane oddzielnie w każdym ze stanów oraz przez Federal Trade Commision (FDC) („Federalną Komisję Handlową”). Franczyzodawcy są zobowiązani zapoznać przyszłych franczyzobiorców z dokumentami firmowymi, które zostają udostępnione potencjalnym biorcom w formie Uniform Franchise Offering Circular (UFOC) (Jednolity Prospekt Informacyjny).

Te dane pozwalają franczyzobiorcom lepiej zorientować się, kto jest właścicielem sieci, ułatwiają zapoznanie się z historią firmy jak również ze wszystkimi zaistniałymi sporami, w które franczyzodawca był kiedykolwiek zamieszany. Zgodnie z obowiązującymi zasadami w UFOC muszą zostać odnotowane wszelkie zapisy i postanowienia odnośnie zarobków biorcy i dawcy. Są one użytecznymi narzędziami pomocnymi w ocenie możliwości zarobkowania tej firmy.

W Indiach (w Polsce również) franczyzobiorcy, którzy mają zamiar współpracować w przyszłości z daną firmą nie mają wsparcia w prawie stanowionym, które zmuszałoby dawcę licencji do udostępnienia dokumentów firmowych. Tylko od dobrej woli franczyzodawcy zależy, czy udostępni dane, których oczekujemy. Dlatego jeszcze większe znaczenie mają spotkania z aktualnymi i byłymi biorcami franczyzy.

Rozmowy z obecnymi franczyzobiorcami

Posiadając dane o franczyzodawcy z różnych źródeł, można dokonać ich weryfikacji, co pozwoli zorientować się czy np. wywiązuje się on z obietnic. Biorcy są tu najlepszym źródłem informacji. Pamiętaj, że będąc potencjalnym kandydatem na biorcę możesz mieć również wpływ na jakość licencji oferowanej przez system. Zapytaj biorców o doradztwo marketingowe i reklamowe, realne koszty inwestycji i poziom zadowolenia ze współpracy z dawcą.

Nie spodziewaj się, że franczyzobiorcy opowiedzą ci wszystko, np. poinformują cię o zarobkach, które uzyskują z prowadzenia swoich punktów. Nie znają cię i mogą potraktować takie pytania jako ingerencję w ich prywatność. Więcej skorzystasz pytając ich o opinię na temat jakości współpracy z franczyzodawcą. Większość pytań możesz zadać przez telefon, ale dobrze jest odwiedzić dwóch, trzech biorców osobiście.

Oczywiście bierz pod uwagę możliwość, że część biorców może niezbyt chętnie odnosić się do próśb o informacje o ich sieci. Nie protestuj, jeśli na spotkaniu poproszą cię o twoje dane i numer telefonu. Oni też muszą czuć się bezpiecznie, poza tym mogą być zobowiązani do przedstawienia tych informacji centrali.

Spotkaj byłych franczyzobiorców

Adresy i numery telefonów do tych osób powinny znajdować się w bazie danych franczyzodawcy. Czy franczyzodawca je udostępni – nie wiadomo, jednak taka reakcja też coś Ci o nim powie. Jeśli zaistnieje możliwość spotkania z którąś z tych osób, warto ją zapytać, dlaczego zdecydowała się zrezygnować. Powinieneś sobie zdawać sprawę z tego, że były biorca może być rozżalony i negatywnie nastawiony do sieci, trzeba wziąć na to poprawkę i starać się obiektywnie traktować jej uwagi.

Sprawdzenie we właściwych władzach

Warto jest skontaktować się z właściwymi władzami (organizacje branżowe, stowarzyszenia biorców lub dawców), aby sprawdzić czy nie było zbyt wielu skarg i uwag odnośnie działalności naszego franczyzodawcy. W Polsce o jakość rynku dba Polska Organizacja Franczyzodawców. Więcej o tej organizacji znajdziesz na stronie głównej portalu franczyza.org.pl

Zanalizuj sam siebie

Franczyzobiorca powinien postarać się realistycznie ocenić własne motywy nabycia franczyzy. Jeśli trudno ci się podporządkować jednolitym wymaganiom systemu, nie powinieneś decydować się na kupno franczyzy, ale założyć własną firmę.

Franczyzobiorca musi również realnie ocenić swoje możliwości finansowe. Również ważne, jak dochodzenia w sprawie franczyzodawcy, jest dokonanie właściwego wyboru rodzaju franczyzy, odpowiadającego naszym zainteresowaniom, możliwościom i talentom. Dopiero kiedy wybierzesz franczyzę zgodną z twoimi zapotrzebowaniami, potrzebami i celami możesz przystąpić do oceniania franczyzodawcy.

Karina Korczyńska, prawnik, menedżer działu doradztwa PROFIT system