TK zakwestionował przepisy Ordynacji Podatkowej

Young Engineers fit for a Prince

00:00

03:42

1.0x

Przepis ordynacji zakwestionowany we wspólnym wniosku rzecznika praw obywatelskich oraz prezesa NSA został wprowadzony do ordynacji podatkowej 1 stycznia 2003 r. i był od początku krytykowany.(...)

Art. 24b §1 ordynacji określa skutki obejścia prawa podatkowego. Chodzi o osiągnięcie skutku w postaci obniżenia podatku, zwiększenia straty lub podwyższenia zwrotu podatku albo nadpłaty przez wykorzystywanie prawnych konstrukcji z innych dziedzin prawa, a zwłaszcza z zakresu prawa cywilnego. Słowem, o ukrywanie celów podatkowych pod pozorem dążenia do celów gospodarczych.

TK nie wykluczył potrzeby przeciwdziałania takim zjawiskom, w tym posługiwania się klauzulami generalnymi. Jednakże art. 24b §1 nie utrzymał się przede wszystkim z powodu niejasności posługiwania się pojęciami wieloznacznymi. Tak TK ocenił m.in. zawarty w nim zwrot „nie można było oczekiwać innych istotnych korzyści”. Są one przyczyną nagromadzenia niejasności i wątpliwości, który dawały organom podatkowym uprawnienie do prawotwórczej interpretacji.(...)

Nie ma też przepisu zakazującego działań zmierzających do obniżenia czy uniknięcia obciążeń podatkowych przez wykorzystanie legalnych środków ani normy nakazującej regulowanie spraw w sposób najkorzystniejszy dla fiskusa.

TK uznał, że ze względu na stwierdzenie niezgodności art. 24b §1 ordynacji z art. 2 i art. 217 konstytucji nie było już potrzebne badanie jego zgodności z art. 22 konstytucji, czyli zasadą wolności gospodarczej. Zdaniem r.p.o. i prezesa NSA narusza on płynącą z tego przepisu wolność układania swych stosunków cywilnoprawnych. TK wyraził przy tym pogląd, że – wbrew zgłaszanym obawom – mimo uchylenia art. 24b §1 ordynacji, będzie mógł nadal samodzielnie funkcjonować §2 tego artykułu, niezakwestionowany we wniosku.(...)

Ponadto sędziowie TK uznali, że część art. 14 §2 ordynacji podatkowej, w jakiej stwierdza, iż organy podatkowe i kontroli skarbowej są związane interpretacją prawa podatkowego dokonaną przez ministra finansów, jest sprzeczny z art. 78 i art. 93 ust.2 konstytucji.(...)

Zdaniem TK jest nie do przyjęcia, że interpretacje (wydawane przez ministra finansów – przyp. red.), niebędące źródłem prawa, są jednocześnie podstawą rozstrzygnięć organów podatkowych. TK opowiada się za środkami zmierzającymi do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe. Chodzi o gwarancję dla podatników, że taka sama sprawa zostanie tak samo rozstrzygnięta. Jednakże art. 14 §2 ordynacji tego nie zapewnia.

Wyrok TK jest ostateczny. Przypisy uznane w nim za niekonstytucyjne przestaną obowiązywać w dniu ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw.

.