Ubezpieczenia kontraktów eksportowych

Young Engineers fit for a Prince

00:00

03:42

1.0x

Z dniem 4 stycznia 2001 r. weszły w życie przepisy znowelizowanej dnia 16 listopada 2000 r. ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach kontraktów eksportowych [Dz. U. z 2000r., nr 114, poz. 1190], która m.in. zmieniła nazwę ustawy (obecna jej nazwa brzmi: ustawa o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych).

Nowelizacja ma na celu przede wszystkim dostosowanie prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej, wzmocnienie pozycji polskich eksporterów i rozszerzenie zakresu działalności prowadzonej przez Korporację Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. ? zwaną dalej "KUKE S.A." - (m.in. o udzielanie gwarancji ubezpieczeniowych związanych z kontraktem eksportowym, umożliwienie KUKE S.A. udzielania ochrony ubezpieczeniowej dla kontraktów eksportowych od ryzyka zmiany kursów walut).

Z ubezpieczeń i gwarancji ubezpieczeniowych na warunkach przewidzianych w ustawie mogą korzystać krajowi przedsiębiorcy, eksportujący krajowe produkty i usługi oraz dokonujący inwestycji bezpośrednich za granicą lub poszukujący zagranicznych rynków zbytu, a także jednostki finansujące kontrakty eksportowe. Według znowelizowanych przepisów (art. 1 ust. 2 ustawy) ubezpieczenia objęte ustawą (zwane ubezpieczeniami eksportowymi) mogą dotyczyć: kredytów eksportowych, kontraktów eksportowych, inwestycji bezpośrednich za granicą i kosztów poszukiwania zagranicznych rynków zbytu.

Nowe przepisy wprowadzają też dokładne określenie form i celów ubezpieczenia eksportowego. Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy, ubezpieczenie eksportowe może być realizowane w formie: ubezpieczenia bezpośredniego, ubezpieczenia pośredniego (reasekuracji) lub udzielenia gwarancji ubezpieczeniowej. Celem ubezpieczeń eksportowych jest, w przypadku ubezpieczenia:

• kredytów eksportowych - ochrona jednostek finansujących na wypadek strat poniesionych w związku z finansowaniem kontraktów eksportowych;
• kontraktów eksportowych - ochrona krajowych przedsiębiorców na wypadek strat poniesionych, w związku z realizacją kontraktu eksportowego, przed wysyłką towarów bądź realizacją usług (ryzyko produkcji) oraz po wysyłce towarów bądź realizacji usług (ryzyko kredytu);
• inwestycji bezpośrednich za granicą - ochrona krajowych przedsiębiorców na wypadek strat poniesionych w związku z realizacją inwestycji bezpośredniej za granicą;
• kosztów poszukiwania zagranicznych rynków zbytu - ochrona krajowych przedsiębiorców na wypadek uzasadnionych kosztów i wydatków poniesionych w związku z poszukiwaniem zagranicznych rynków zbytu.

Nowela wprowadza inny sposób określenia ryzyka, jakiego dotyczy ochrona ubezpieczeniowa. Dotychczas ubezpieczenie kontraktów eksportowych obejmowało szkody będące następstwem zdarzeń określanych jako ryzyko niehandlowe, tj. ryzyko: polityczne, katastrofalne, przewlekłej zwłoki w otrzymaniu należności, przy czym ustawa określała co w szczególności dane ryzyko obejmuje. Nowe przepisy ustawy nie definiują poszczególnych ryzyk - obowiązują w tym zakresie definicje ustalone w dyrektywie Rady Unii Europejskiej z 1998 r. Zakłada się, że postanowienia tej dyrektywy zostaną włączone do ogólnych warunków umów ubezpieczenia eksportowego przewidzianych w ustawie. W przypadku kredytów eksportowych i kontraktów eksportowych nadal obowiązuje ubezpieczenie od ryzyka handlowego i politycznego, a w przypadku ubezpieczenia inwestycji bezpośrednich za granicą ? ryzyka politycznego. Ubezpieczenie kosztów poszukiwania zagranicznych rynków zbytu obejmuje związane z tym uzasadnione koszty i poniesione wydatki na wypadek niezawarcia kontraktu z partnerem zagranicznym na danym rynku z przyczyn niezależnych od przedsiębiorcy krajowego. Nowością jest ubezpieczenie ryzyka związanego ze zmianami kursów walutowych (art. 3 ustawy).

Nadal prowadzenie działalności w zakresie ubezpieczeń eksportowych należy do KUKE S.A. Dotychczasowe przepisy wykonawcze zachowają moc do czasu wejścia w życie nowych, wydanych z mocy upoważnień skorygowanych przez nowelizację, jeśli nie są z nią sprzeczne, ale nie dłużej niż do 4 stycznia 2002 r.